گذري بر ولايت مداري نهضت شهيد رئيسعلي دلواري به همت فاضل كريمي خواهر زاده شهيد رئيسعلي دلواري ولایت مداری نهضت شهید رئیسعلی دلواری: تاریخ غم بار اسلام و تاریخ خونبار تشیع گواه روشنی است.بر این که عامل ذلت و بدبختی مسلمانان نداشتن بصیرت و شناخت کافی در ولایت مداری و دین داری است . ولایت مداری راستین که همان دین داری و خداپرستی راستین است جز با بصیرت وآگاهی کافی بدست نمی آید. انسان برای زندگی کردن و حرکت کردن به سمت هدفهای ارزنده و والا به راهنما نیاز دارد و انسانهایی که راهنما نداشته باشند و به راهنمایان الهی پشت بکنند به زندگی شایسته انسانی و الهی راه پیدا نخواهند کرد. در این میان قیام مردم جنوب وقیام شهيد رئیس علی دلواری نمونه ای از ویژگیهای بارز ولایت مداری و دین مداری است شهيد رئیس علی دلواری انسانی والا مقام و کامل بود که همه استعداد و ظرفیت های وجودی خویش را با پیوند دادن به ولایت و قدرت مطلقه الهی در پرتو عبادت و عشق و دلدادگی به معبود بی همتا و اطاعت از ولایت فقیه به فعلیت در آورده است. از ویژگیهای بارز قیام شهيد رئیس علی دلواری ، الهی بودن و خدایی بودن قیام ایشان ، پیروی از علمای دین و گره خوردن با مرجعیت دینی و خستگی ناپذیر بودن علیه استعمار انگلیس است. ایشان با الگو گرفتن و الگوی اقتدار رهبری فکری در مبارزاتش از شخصیتهایی همانند مجتهد بلادی بوشهری و مجتهد اهرمی و شیخ محمد حسین برازجانی برگ زرینی در تاریخ مبارزاتش با استعمار انگلیس ورق زدند. تمام برنامه ها و حرکت های این مجاهد نستوه ناپذیر با مشورت و با اجازه علمای دین انجام می شده است که نقش بزرگان دین در قیام او به خوبی قابل مشاهده است. زمانی که به دلیل ضعف حکومت مرکزی در ایران ، روسیه و انگلستان از شمال و جنوب ایران را اهداف استعمار خود قرار داده بودند شهيد رئیس علی دلواری به مقابله با اهداف استعماری انگلیس برمی خیزد. یکی از مناطقی که نیروهای اشغالگر انگلیس حضور گسترده ای در آن داشتند منطقه جنوب به ویژه استان بوشهر بود. این استان به دلیل اهمیت راهبردی و تجاری به عنوان پایگاه اصلی، اداری ، ارتباطی و تدارکاتی انگلستان در جبهه بین النهرین جایگاه ویژه ای داشت.(1) به پا خاستن علمای نجف و کربلا علیه استعمار و قیام ضد انگلیسی آنها تأثیر به سزایی در روحیه مبارزان جنوب داشت و آنان را در مبارزه با انگلیس مصمم تر ساخت. مبارزین دین در جنوب با انتشار نسخه هایی از فتواهایی جهادی که از مراجع تقلید عراق به ایران رسیده بود سعی در پیوند دادن قیام مردم جنوب با قیام مردم عراق نمودند. انتشار این فتواها در بین مردم بسیار نتیجه بخش بود. چرا که از یک سو علمای منطقه دشتی، دشتستان و دیگر مناطق جنوب نیز ضد انگلیس فتوای جهاد صادر کردند و از سوی دیگر قیام مردم جنوب نیز به دلیل آنکه از سوی علما حمایت می شد صورت جهادي به خود گرفت.(2) انگلیس که از نقش مذهب در قیام جنوب آگاه بود کوشید تا روحانیت را از حمایت جنبش باز دارد و قیام را از محتوای مذهبی تهی کنند . از این رو سرپرسی کاکس رئیس هئیت سیاسی و نظامی انگلیس شخصا تلگرافی برای یکی از علمای تأثیر گذار جنوب به نام شیخ محمد حسین مجاهد برازجانی فرستاد و از وی خواست تا از نفوذ خود استفاده کرده و مردم را از شورش علیه انگلیس باز دارد.(3) شیخ مجاهد برازجانی چنان پاسخ محکم و قاطعی به نماینده انگلیس داد که آن را انگیزه قیام رئیس علی دلواری ضد انگلیس می دانند که ایشان در نامه به دفاع از دین و وطن تأکید کرده و دولت انگلیس را مسئول پیامد اعمال تجاوز کارانه شان دانسته است.در رأس مجاهدان، رئس علی دلواری بود که بی اندازه از جواب شیخ شادمان گشت. رئیس علی در نامه ای به آیت الله مجاهد برازجانی ضمن قدردانی از پاسخ قاطعانه ایشان به نماینده انگلیس ، نظر ایشان را جهت جنگ باانگلیسي ها جویا شده و از ایشان درخواست حمایت نمود. آیت الله مجاهد نیز صورتی ازحکم جهادی مراجع شیعه که از نجف اشرف ارسال داشته بودند به ضمیمه حکم خود مبنی بر وجوب جهاد با کفار انگلیس و جلوگیری از رخنه آنها به بنادر جنوب، تنگستان و دشتستان و لزوم همکاری خوانین این مناطق و بسیج مردم مسلمان ، برای رفتن به میدان جنگ صادر کرد و برای همه خوانین فرستاد و در بین اهالی پخش کرد.(4) در بوشهر افزون بر مجاهد برازجانی عالمان زیادی به حمایت از رئیس علی دلواري پرداختند. از جمله آیت الله سید علی نقی دشتی که رئیس علی شخصا نزد او رفته بود تا بین خان های دشتی اتحاد ایجاد کند. و نیز آیت الله علامه سید عبدالله بلادی بوشهری، سید مرتضی علم الهدی اهرمی و میرزا باقر گزدرازی که با لباس روحانیت دوشادوش تنگستانی ها جنگیدند.(5) با توجه به موارد فوق نقش بزرگان دینی در قیام او به خوبی قابل مشاهده است و مهمترین و اصلی ترین دلیل ماندگاری قیام این سردار دلیر در خدایی بودن و دین مدار بودن و ولایت مداری ایشان است. در بخشی از بیانات مقام معظم رهبری در ارتباط با ولایت مداری قیام و نهضت جنوب می فرمایند: اوج شروع جریان مقاومت با چهارچوب دینی و اسلامی در طول سالهای متمادی گذشته در کشور، دوران قیام مردم بوشهر بوده است. انگلیسی ها در ساحل بوشهر پیاده شدند و علما ایستادگی کردند . حرکت رئیس علی دلواری رسوخ روح دینی مجاهدت بر انگلیس را در ملت ما نشان داد.(6) به راستی که رئیس علی دلواری در مبارزه با استعمار چهره واقعی و عمق ایمان خود را نشان داد و به قیام ضد اجنبی مردم نواحی تنگستان ، دشتی و دشتستان رنگ خاصی بخشید. و روح استقلال طلبی و عشق به میهن و شهادت طلبی از ایشان شخصیتی والا مقام به وجود آورد که آوازه دلاور مردی ها و جان نشانی های ایشان در سرتاسر ایران پهناور طنین انداز گردید و به موازات آن قیام های متعددی در دفاع از قیام مردم جنوب شکل گرفت و تا قرن ها نام ایشان و قیام ایشان در تاریخ ماندگار خواهد ماند. پی نوشت ها: 1- عبدالرسول خیراندیش- اهمیت مقام ضد استعماری مردم تنگستان، دشتی، دشتستان در حفظ استقلال و تمامیت ارضی ایران در مجموعه مقالات کنگره بزرگداشت هشتادمین سال شهادت رئیس علی دلواری- بوشهر 1373 ص 171 2- ابوالحسن حسینی، نقش آیت الله مجاهد برازجانی در قیام شهید رئیس علی دلواری- تهران – انتشارات آینه جنوب اردیبهشت 88 ص 39و40 3- سید قاسم یاحسینی، رئیس علی دلواری – تجاوز نظامی بریتانیا و مقاومت جنوب، تهران، نشر شیرازی 1376، چاپ اول ص39 4- علی دوانی، نهضت روحانیون ایران، جلد اول، بنیاد فرهنگی امام رضا(ع) 1360 ص272 5- سید قاسم یاحسینی، رئیس علی دلواری، تجاوز نظامی بریتانیا و مقاومت جنوب، تهران، نشر شیرازی 1376، چاپ اول ص125 6- بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای ستاد کنگره بزرگداشت شهید رئیس علی دلواری در سال 1388